Het gevaar van sieraden

Als medewerkers sieraden dragen, denk je er wellicht niet direct aan dat er ernstige ongevallen kunnen gebeuren. Toch speelt het dragen van sieraden vaker een rol bij het ontstaan van ongevallen met letsel dan in eerste instantie wordt gedacht.

De risico's van sieraden dragen
Met het oog op de persoonlijke veiligheid is het belangrijk dat bedrijven, organisaties en werknemers op de hoogte zijn van de risico’s van het dragen van sieraden en preventieve maatregelen nemen. Ringen aan vingers, sieraden in oren, om de pols en hals, horloges en piercings op onbedekte plaatsen kunnen bijzonder gevaarlijk zijn.

Deze voorbeelden uit de praktijk, die daadwerkelijk hebben plaatsgevonden, illustreren het gevaar van sieraden: 

• Een werknemer struikelt en valt tussen twee stapels platen. Hij blijft daarbij met zijn trouwring haken achter een braam op een plaatrand. De verwondingen aan de ringvinger waren dusdanig dat deze moet worden geamputeerd.
• Een expeditiemedewerker klimt  van een container af en zijn ring blijft haken aan een ruwe rand, waardoor de huid van zijn vinger open- en afgereten wordt. Als gevolg hiervan loopt hij blijvend letsel op.
• Een onderhoudsmonteur blijft met zijn armband haken achter een bedieningshandel van een installatie waardoor hij valt en zijn pols breekt. De breuk is zodanig dat het polsgewricht nooit meer volledig goed zal kunnen functioneren.
• Een operator loopt ernstige brandwonden aan zijn nek op als er gesmolten aluminium op zijn halsketting terechtkomt. Het aluminium blijft aan de ketting ‘plakken’ waardoor de verwondingen ernstiger zijn dan wanneer  hij geen ketting gedragen zou hebben.
• Een projectmanager daalt af in een kooiladder. Zijn ring blijft aan de ladder haken waardoor hij zijn vinger breekt. 
• Een elektromonteur buigt zich in een installatie en raakt met zijn metalen brilmontuur spanningvoerende delen. Ernstige brandwonden in zijn gezicht zijn het gevolg.
• Een elektromonteur draagt  een metalen horloge/armband en raakt met zijn handen/polsen de spanningvoerende installatie. Hij veroorzaakt kortsluiting en loopt ernstige derdegraads brandwonden op.

Maatregelen
Veel bedrijvenhanteren een algeheel verbod ten aanzien van het dragen van sieraden. Andere bedrijven hebben als regel dat sieraden verwijderd of bedekt dienen te worden tijdens het werk. Metalen ritsen in beschermende kleding dient afgedekt te kunnen worden. In de praktijk blijkt dat  bedrijven pas overgaan tot een algeheel verbod op het dragen van sieraden nadat één of meer ernstige ongevallen hebben plaats gevonden. Jammer dat er soms eerst  jaren aan vooraf moeten gaan met 'geneuzel' over  privacy van de werknemers en dergelijke voordat een dergelijk verbod wordt ingesteld!

Aanbevelingen met betrekking tot sieraden

1. Evalueer de ongevallen- en incidentrapportages en stel vast  of het dragen van sieraden reeds tot letsel heeft geleid of mogelijk heeft verergerd.
2. Onderzoek/vraag bij het ontbreken van de juiste ongevallen- en incidentrapportages of uw medewerkers of inleenkrachten dergelijk letsel wel eens hebben opgelopen en bij welke werkzaamheden. Vraag door of zij over kennis beschikken betreffende hun collega’s die dergelijke ongevallen hebben gehad. 
3. Beoordeel welke activiteiten in dit verband extra risico kunnen opleveren en speciale aandacht behoeven. Let in het bijzonder op handmatige werkzaamheden (intrekgevaar bij bewegende delen, elektrotechnische werkzaamheden, hete lasspetters). Neem de resultaten van het onderzoek  op in de risicoinventarisatie en –evaluatie en in het plan van aanpak.
4. Laat het risico van het dragen van sieraden een terugkerend aspect zijn bij de dialoog tussen operationeel leidinggevende en werknemer als het dragen van sieraden wordt geconstateerd.
5. Stel eventueel een algeheel verbod in op het dragen van sierraden en onbedekte piercings en maak dit voldoende kenbaar.
6. Geef voorlichting en onderricht (toolboxmeeting) en bespreek de mogelijkheden om de risico’s te voorkomen dan wel te verminderen.
7. Draag de operationeel leidinggevenden op nauwlettende toezicht te houden op het verbod om sieraden te dragen.