Programma beïnvloeding VGM-bewustzijn en -gedrag

Programma beïnvloeding VGM-bewustzijn en VGM-gedrag

Hoofdstuk 4 VGM-bewustzijn van de VCA Checklijst 2017/6.0 eist van VCA gecertificeerde bedrijven VGM-overleg binnen het bedrijf en een 'Programma beïnvloeding VGM-bewustzijn en VGM-gedrag'.

In de praktijk vragen organisaties zich af wat de inhoud van een praktisch programma zou kunnen zijn waarmee het VGM-bewustzijn en het VGM-gedrag gestimuleerd wordt zodat ongevallen en incidenten kunnen worden voorkomen.

Veiligheidsbewustzijn geldt voor alle lagen binnen de organisatie en heeft te maken met houding, gedrag en cultuur. Onder cultuur verstaan we hier het geheel van waarden en normen die een leidraad vormen voor het denken en handelen. Om dit te beïnvloeden zijn AANDACHT en ACTIVITEITEN op het gebied van veiligheid en gezondheid op verschillende manieren en op verschillende niveaus in de organisatie een voorwaarde.

Voor het managen van de navolgende aspecten voor het beïnvloeden van VGM-bewustzijn en VGM-gedrag moeten de volgende stappen worden genomen om tot een programma te komen.

1. Identificatie van het aspect wat aandacht moet krijgen

2. Stel deelprogramma /standaards, criteria en planning op waar de uitvoering van het aspect aan moet voldoen (SMART)

3. Voer de activiteit uit en meet of de activiteiten zijn uitgevoerd

4. Evalueer of het bereikte resultaat effectief is

5. Trek conclusies en corrigeer zo nodig

Het SSVV-document 'Aan de slag met veilig gedrag' geeft een aantal praktische tips en concrete voorbeelden voor de uitwerking van een praktisch programma.

Programma-aspecten voor directie en management

Uitspreken dat de aspecten veiligheid en de gezondheid van werknemers even belangrijk is als productie, kwaliteit en kostenbeheersing en deze aspecten krijgen prioriteit als veiligheid conflicteert. Veiligheid en gezondheid conflicteer bij een (bijna) ongeval, melding onveilige situatie (high potential) en ISZW-interventie. Dan geldt altijd Safety first! Dit uit te spreken/uit te dragen dient geregeld plaats te vinden en moet te zien zijn in het gedrag van directie en management!
Voorbeeldgedrag vertonen. Goed voorbeeld doet volgen! Dus bijvoorbeeld bij locatiebezoek alle voorgeschreven PBM en veiligheidskleding dragen en mede directie- en managementleden hierop attenderen.
Vastleggen dat elk overleg in de organisatie begint met het agendapunt 'Veiligheid en gezondheid'!
In elke functiebeschrijving zijn de V&G-taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden vastgelegd en in de jaarlijkse functiebeoordeling komen deze aan de orde. Bij goed functioneren op V&G-gebied ontvangt de manager/leidinggevende complimenten en bij disfunctioneren wordt de manager direct aangesproken en worden concrete afspraken gemaakt om te komen tot gedragsverbetering.
Maandelijks kennisnemen van de gerapporteerde resultaten (KPI’s) van de V&G-resultaten en inspanningen en hierop sturen alsmede managers/leidinggevenden hierop beoordelen. Het gaat om inspanningen zoals: afhandelingen van gemelde incidenten en onveilige situaties, werkplekinspecties door leidinggevenden, RI&E/TRA en LMRA uitvoeren, voortgang van het uitvoeren van de maatregelen plan van aanpak, uitkomsten PAGO, werkbelevingsonderzoek, onderzoek van high potentials, en (bijna) ongevallen, auditresultaten, uitvoeren van de planning voorlichting & onderricht en opleidingen.
Maandelijks uitvoeren van Safety Walks (safety management bij walking arond). Dit zijn V&G-rondes door de directie en managers waarbij deze in gesprek gaat met werknemers en hun leidinggevenden. De focus moet dan liggen op het geven van complimenten en niet op correctie en bestraffen. De kracht van een compliment is sterker dan een straf! Safety walk ronde is een krachtig middel om leiderschap op V&G-gebied te demonsteren en om gedrag en houding in relatie tot veiligheid en gezondheid aandacht te geven en bespreekbaar te maken.
Periodiek directie beoordeling op basis van audits en managementreview opstellen, publiceren en communiceren.
Bepalen hoe het systeem van toezicht uitgevoerd moet worden. Op basis van het geven van complimenten en waardering uit te spreken en als laatste te corrigeren.

Volgende systeem van toezicht vastleggen, uitdragen en uitvoeren:

1. Safety walk ronde door directieteam
2. Safety walk ronde door managers/afdelingshoofden
3. Observatie- en signaleringsronde door veiligheidskundigen/ VGM-functionarissen
4. Direct operationeel leidinggevenden gaan dialoog aan/spreken medewerkers aan
5. Direct operationeel leidinggevenden houden werkinspecties en gaan in de praktijk na of procedures (o.a. werkvergunning!) en dergelijke worden nageleefd.
6. Werknemer houden toezicht op eigen gedrag. Naleven van veiligheidsregels
7. Collega’s attenderen elkaar op onveilig handelen en onveilige situaties
8. Werknemers houden werkplekinspectie – “Good housekeeping en veiligheidsvoorzieningen”
De veiligheidskundige rapporteert rechtstreeks aan de directie en is als adviseur lid van het managementteam.
Programma hebben en uitvoeren voor contractor veiligheid

Programma aspecten voor de operationeel leidinggevenden

Voorbeeldgedrag. Goed voorbeeld doet volgen! De norm van de leidinggevende is de norm van de werknemer!
Handelen meldingen incidenten en onveilige situaties af en gaan hierover in gesprek met de melder en zijn collega’s. Bedank de melder!
Belonen/waarderen goed gedrag (gewenst veiligheidsgedrag)
Gaan dialoog aan/spreken consequent medewerkers aan. Onveilige situaties en onveilig gedrag negeren is accepteren.
Laat werknemers zelf nadenken en sta positief ten opzichte van hun suggesties
Gaan de confrontatie aan met weerstanden, lossen deze op en communiceren hierover
Betrekken medewerkers proactief
Helpen proactief en ongevraagd
Houden werkinspecties
Onderzoeken incidenten (high potentials) en (bijna) ongevallen samen met de VGM-functionaris
Maken VGM-resultaten zichtbaar en bespreken deze met de uitvoerende werknemers
Houden werkoverleg, start werkoverleg en toolboxmeetings
Voeren taakrisicoanalyses uit
Voeren taakobservaties uit
Geven V&G-gedrag een plaats in de functiebeoordeling van de uitvoerende werknemers