De onzin van normen

Erik-Jan van der Wal is veiligheidsadviseur & trainer en schrijft tweemaandelijks een blog over zijn praktijkervaringen. Deze keer over de onzin van normen.

Vanuit wet- en regelgeving wordt steevast verwezen naar de laatste stand der techniek. Waar vind ik die? In een norm. En waar vind ik die norm? Bij het Nederlands Normalisatie Instituut (NEN).  Voor het gebruik van normen moet ik behoorlijk investeren. En dat vind ik onzin.

Regelmatig verzand ik in een discussie waarbij één van de betrokkenen zegt: ‘Dat staat in de wet!’. Als ik dan vervolgens op zoek ga naar de betreffende bepaling vind ik die niet. Teleurstelling alom en een vragende blik richting adviseur zijn het gevolg.

Ik weet het ook niet. Ik verzand soms ook in een ondoordringbaar woud van regels en verwijzingen en vervolgens in een lange lijst van normen. Om daarmee een vermoeden van overeenstemming te krijgen met die regels.

Normen
Een norm is een afspraak tussen (commerciële) partijen. De laatste stand der techniek. Maar soms ook net zo algemeen als de wet zelf (NEN 1010: een leiding dient deugdelijk bevestigd te zijn). Maar niet getreurd, ik heb een norm en ik kan verder toch? Moet ik die eerst wel aanschaffen bij het NEN. Weet u wat zo’n norm kost? Ik maak onder andere gebruik van NEN 3840, daarvoor moet ik € 48,20 exclusief BTW betalen. Dat is meer dan een euro per bladzijde!

Ik heb de norm en ik heb deze vertaald in een oplossing voor mijn opdrachtgever. Klaar? Helaas. ISZW grijpt primair terug naar de vigerende wet- en regelgeving om de schuldvraag te bepalen. Ook al zou ik de norm hebben toegepast, dan moet ik nog heel hard mijn best doen om aan te tonen dat ik aan mijn zorgplicht heb voldaan.

Oplossing
Ik vind het maar een ingewikkelde constructie. Kan dat nou niet eenvoudiger? De overheid trekt zich terug en vindt dat de maatschappij het zelf onderling moet oplossen. Prima idee. Als werkgever wil ik graag een veilige werkomgeving voor mijn medewerkers. Daarin investeren is ook zinvol. Ik bepaal met mijn medewerkers de risico’s en de beheersmaatregelen. Daar heb ik geen norm voor nodig, maar draagvlak en vakbekwaamheid. En mocht het toch mis gaan, dan mag ISZW controleren of ik me aan mijn eigen afspraken gehouden heb. Dan hoeven ze zelf ook niet meer in de normen te duiken.

Afschaffen die normen dus. Zelf nadenken bij wat veilig is. Ik geloof dat ik dan overbodig word en mijn opdrachtgevers weer zelf nadenken hoe ze hun zorgplicht moeten vervullen. Wordt het een stuk veiliger van.

Meer blogs van Erik-Jan
De muur van vrijheid en regeldruk